1 Fazlı Asenkron Motorlar

1 Fazlı asenkron motorların yapısı 3 fazlı asenkron motorlarda olduğu gibi stator ve rotor olmak üzere iki temel bileşenden oluşur. Stator motorun sabit parçasını oluşturur. Statorda stator çekirdeği ve alan sargıları bulunur. 1 fazlı asenkron motorların statorlarında genellikle ana ve yardımcı sargı olmak üzere 2 sargı bulunur. Rotor ise motorun dönen parçasıdır. Bilezikli asenkron motorların rotorlarında sargı, sincap kafesli asenkron motorların rotorunda ise kısa devre edilmiş baralar bulunur. Volt Motor endüstriyel asenkron motor ürün gamı da sincap kafesli asenkron motorlarda oluşmaktadır.

Asenkron motorlarda, hava aralığında oluşan döner alanın frekansı ile rotorun dönme frekansı aynı değildir. Bu motorlar bu sebep ile asenkron olarak adlandırılmaktadır. Hava aralığındaki döner alanın frekansı, motorun besleme frekansı ve kutup sayısına bağlı olup motorun yükü ile değişmez iken rotorun dönme frekansı yüke bağlı olarak değişmektedir. Motorun çalışma bölgesinde yük arttıkça motor devir sayısı düşer, yük azaldıkça devir sayısı artar. Motorun devir sayısı boşta çalışmada en yüksek seviyededir. Asenkron motorun motor çalışma bölgesinde motorun devir sayısı, döner alanın devir sayısını aşamaz. Döner alanın devir sayısı aşağıdaki şekilde hesaplanır:

N: Döner alanın devir sayısı [rpm]
f: Besleme frekansı [Hz]
P: Stator sargısının kutup sayısı

Buradan görüleceği gibi 2 kutuplu bir motorun döner alan hızı 3000rpm ve 4 kutuplu bir motorun döner alan hızı 1500rpm olacaktır. Değişik yüklerde asenkron motorun devir sayısında değişimi, aşağıda örneği bulunan tork-hız grafiğinde görülebilir.

Bir fazlı asenkron motorlarda kalkış momentinin oluşması için ana ve yardımcı sargıdan faz farklı alternatif akımların geçmesi gerekir. Bunu gerçekleştirmek için yardımcı sargı devresine seri kondansatör bağlanır. Böylece iki fazlı motor oluşur. Motorun kalkış momentini arttırmak için daimi kondansatöre ek olarak yalnız kalkış süresince devrede olacak, kalkış tamamlandığında bir düzenek ile devreden çıkarılacak kalkış kondansatörü de kullanılabilir. Kalkış kondansatörü devreden çıkarmak için volt motor monofaze ürünlerinde merkezkaç (santrifüj) anahtardan faydalanılmaktadır.

Volt Motor 1 fazlı asenkron motor tipleri;

1. Daimi Devre Kondansatörlü Motorlar : Bu motorlarda sadece daimi devre kondansatörü bulunmaktadır. Daimi devre kondansatör motorun hem kalkışında hem de çalışmasında devrededir.
2. Kalkış ve Daimi Devre Kondansatörlü Motorlar : Bu motorlarda daimi devre kondansatöre ilave olarak kalkış kondansatörü de bulunur. Kalkış kondansatörü sadece kalkış anında devrede olup motor yol aldıktan sonra merkezkaç anahtarı tarafından devreden çıkartılır. Daimi devre kondansatör ise motorun hem kalkışında hem de çalışmasında devrededir.

1 Fazlı asenkron motorlar;

• Doğrudan şebekeden yol verilerek (DOL) kullanılabilir.
• Standart motorlar sadece 50Hz ya da sadece 60Hz şebekelerde kullanılabilir.,
• Standart motorlar 220 V konut şebekelerinden beslenerek çalıştırılabilir.